راههای ثبوت هلال ماهخودداری (امساک) از مفطرات در روز به قصد تقرب به خدا را روزه گویند. روزه با رؤیت ماه رمضان واجب می‌شود و با رؤیت ماه شوال پایان می‌یابد. عنوان صوم در فقه بابی مستقل است که در آن به تفصیل از احکام روزه سخن رفته است. ۱ - راههای ثبوت هلالروزه ماه رمضان با دیدن هلال در اوّل ماه واجب می‌شود؛ چنان که ترک آن با رؤیت هلال ماه شوّال واجب است. راههای ثبوت هلال ماه عبارت است از: ۱.۱ - دیدن خود مکلّفخود مکلف ماه را ببیند. ۱.۲ - تواتربه حدی دیده شدن ماه شایع شود که از آن تواتر حاصل شود. ۱.۳ - شیاعشیاع (شنیدن خبر رؤیت از افراد متعدد) در صورتی که علم آور باشد. آنچه که موجب حصول علم گردد، هرچند به کمک قراین و شواهد، در حکم شیاع است. ۱.۴ - گذشتن سی روزگذشتن سی روز از اوّل ماه شعبان یا ماه رمضان که در اوّل، روزه و در دوم، افطار واجب است. ۱.۵ - بینهبیّنه (شهادت دو مرد عادل). هلال ماه با شهادت زنان و نیز به قول مشهور، شهادت یک مرد عادل، هرچند به ضمیمه قسم، ثابت نمی‌شود. ۱.۶ - حکم حاکمحکم حاکم بنابر قول برخی. [۲]
مستمسک العروة، ج۸، ص۴۵۲-۴۶۳.
۱.۷ - عدم ثبوت هلال با قرائن مفید ظنبنابر قول مشهور، هلال ماه به گفته منجمان و نیز غروب کردن هلال بعد از شفق و دیده شدن آن قبل از زوال روز سی ام و نیز طوق داشتن (احاطه هاله‌ای از نور به گرداگرد) آن و مانند آنها از قراینی که افاده ظن می‌نمایند، ثابت نمی‌گردد، مگر برای اسیر و زندانی‌ای که قدرت بر تحصیل علم به هلال ندارد. [۴]
مستمسک العروة، ج۸، ص۴۶۴-۴۶۹.
[۵]
مستمسک العروة، ج۸، ص۴۷۶.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص۱۷۵. |